Mat 5 | KPG | STEP | Jesus ga mmada gi tagabuulinga dangada deelaa, geia ga hana gi tomo di gonduu, ga noho gi lala, gei ana dama agoago ga loomoi gi baahi o mee,

a 5.4:Is 61.2

d 5.8:Ps 24.3-4

f 5.11:1 Pet 4.14

g 5.12:2 Chr 36.16; Acts 7.52

h 5.13:Mrk 9:50; Lk 14:34,35

i 5.14:Jn 8.12, 9.5

j 5.15:Mk 4.21; Lk 8.16, 11.33

k 5.16:1 Pet 2.12

l 5.18:Lk 16.17

m 5.21:Ex 20.13; Deut 5.17

n 5.27:Ex 20.14; Deut 5.18

o 5.29:Mt 18.9; Mk 9.47

p 5.30:Mt 18.8; Mk 9.43

q 5.31:Deut 24.1-4; Mt 19.7; Mk 10.4

r 5.32:Mt 19.9; Mk 10.11-12; Lk 16.18; 1 Cor 7.10-11

s 5.33:Lev 19.12; Num 30.2; Deut 23.21

t 5.34:Jas 5.12; Is 66.1; Mt 23.22

u 5.35:Is 66.1; Ps 48.2

v 5.38:Ex 21.24; Lev 24.20; Deut 19.21

w 5.43:Lev 19.18

x 5.48:Lev 19.2; Deut 18.13

Matthew 5

Di agoago i hongo di gonduu

1 Jesus ga mmada gi tagabuulinga dangada deelaa, geia ga hana gi tomo di gonduu, ga noho gi lala, gei ana dama agoago ga loomoi gi baahi o mee, 2 gei mee ga daamada ga agoago gi digaula:

Nia maluagina e donu

(Luke 6.20-23)

3 “E haga maluagina go digau ala bolo nadau hagataalunga le e dee dohu, idimaa, digaula e hai henua gi Tenua o God di Langi.

4 E haga maluagina go digau ala e tangitangi lodo huaidu, idimaa, God ga haga manawa lamalia laa ginaadou. ^a

5 E haga maluagina go digau ala e manawa hila gi lala, idimaa, ginaadou ga hai mee gi henuailala. ^{▼▼5.5:ga hai mee gi henuailala be:ga hai mee gi nia mee a God ala ne hagababa ang gi ginaadou.}

6 E haga maluagina go digau ala e hagamahi huoloo e haga gila aga di manawa o God, idimaa, God ga hai laa ginaadou gi dohu. ^{▼▼5.6:nia mee ala e donu be:di manawa o God}

7 E haga maluagina go digau ala e dumaalia ang gi digau ala i golo, idimaa, ginaadou ga kae tumaalia mai baahi o God.

8 E haga maluagina go digau ala e madammaa nadau lodo, idimaa, ginaadou ga gidee a God. ^d

9 E haga maluagina go digau ala e hagahumalia mehanga daangada, idimaa, God ga hai digaula nia dama donu ni aana!

10 E haga maluagina go digau ala e hagaduadua i di nadau haga gila aga di manawa o God, idimaa, ginaadou e hai henua gi Tenua o God di Langi. ^{▼▼5.10:nia mee ala e donu be:di manawa o God}

11 “E haga maluagina go goodou, maa nia daangada ga helekai huaidu i goodou, ga hagaduadua ge hagahuaidu goodou i nia hagadilinga dilikai huaidu huogodoo, idimaa goodou nia daangada ni aagu. ^f 12 Goodou manawa lamalia hua mo di tentene, idimaa, di godou hui i di langi le e damanaiee. Dela gadoo di nadau hai dela nogo hagahuaidu nia soukohp ala i godou mua. ^g

Toolo mo di maalama

(Mark 9.50; Luke 14.34,35)

13 “Goodou go nia toolo o henuailala. Malaa, nia toolo ma ga ono mmala ai, dehee di hai e hai nia maa gi mmala labelaa? Nia maa gu balumee hua, e mee hua di kili gi daha, ga dagadagahi go nia daangada. ^h 14 “Goodou go di haga maalama o henuailala hagatau. Di waahale dela i hongo di gonduu, e deemee di ngala. ⁱ 15 Ma deai tangada e dudu dana malama ga dugu gi lala di boolo ai. Mee e dugu di maa gi hongo dono lohongo donu, e inaina nia daangada huogodoo ala i lodo di hale. ^j 16 E hai gadoo be goodou: godou maalama la heia gi maahina i mua nia daangada gi gidee ginaadou godou hangaahaihai humalia, gei digaula ga hagaamu di godou Damana dela i di langi. ^k

Di agoago o nia haganoho

17 “Goodou hudee hai bolo au ne hanimoi belee daa gi daha Nnaganoho Moses mo nia Agoago o nia Soukohp. Au hagalee ne hanimoi belee daa gi daha nia maa, au ne hanimoi belee haga kila aga nia maa gi dohu. 18 Au e hagi adu gi goodou di tonu bolo ga dae loo gi di madagoaa o di langi mo henuailala ga haga lawa, gei di mee dulii loo i di gili nia haganoho aalaa e hagalee ai, ga dae loo gi di haga lawa o nia mee huogodoo. ^l 19 Tangada dela hagalee daudali dana haganoho e dahi, maeaha maa taganoho koia e dulii loo i lodo nia haganoho, ga aago nia daangada bolo gi hudee daudali ina, deelaa tangada e koia i mugi lala loo i Tenua o God di Langi. Gei tangada dela ma ga daudali nnaganoho mo di aago nia daangada bolo gi heia beelaa, le e hai tangada e aamua i Tenua o God di Langi. 20 Au e hagi adu gi goodou bolo goodou ga mee hua di hai digau ni Tenua o God di Langi maa goodou ga hai digau koia e manawa dahi i digau haga dondonu haganoho mo nia Pharisee i di godou hai nia mee ala e hiihai ginai a God ala bolo gi heia.

Di agoago o di hagawelewele

21 “Goodou gu longono di agoago dela gu hai gi digau namua boloo: Hudee daaligidia tangada gi made. Tangada dela ma ga daaligi dana dangada gi made, le e lahi gi di gowaa hai gabunga. ^m 22 Gei au e hagi adu gi goodou bolo tangada dela ma ga hagawelewele gi dono duaahina, le e lahi gi di gowaa hai gabunga. Gei tangada dela ma ga helekai gi dono duaahina boloo: di balu dangada, le e lahi gi di gowaa hai gabunga aamua. Gei tangada dela ma ga helekai gi tei ono duaahina, boloo, Dadaaulia, le e kae dono hagaduadua i lodo di ahi i di gowaa hagaduadua. 23 Deenei laa, doo madagoaa ma ga tigidaumaha ang gi God i hongo di gowaa hai tigidaumaha, gei goe ga langahia bolo doo duaahina i golo e huaidu adu gi di goe, 24 dugua dau tigidaumaha i mua di gowaa hai tigidaumaha, hana hagahumalia ina goolua mo doo duaahina, ga lawa, ga hanimoi laa, ga hai dau tigidaumaha ang gi God. 25 Maa tangada bolo ia e kae goe gi di gowaa hai gabunga, hagahumalia ina gulu mehanga i mua gi dee kae goe go mee gi di gabunga, gei tangada hai gabunga ga wanga goe gi nia tinggee, ga galabudi. 26 Au e hagi adu di tonu, goe ga galabudi ga dae loo gi doo hui oo hala huogodoo ala gu haga anga adu gi di goe.

Di agoago o di hai be di manu

27 “Goodou gu longono di agoago dela e hai boloo: Hudee hai be di manu. ⁿ 28 Gei au e hagi adu gi goodou, tangada ma ga mmada gi di ahina mo di maanadu huaidu, geia gu ihala di hai be di manu i lodo dono manawa. 29 Maa doo golomada gau donu e hai goe gi hala, gaabee gi daha. Ma e koia e humalia i doo huaidina dogomaalia dela ga hudu gi lodo di ahi. ^o 30 Maa doo lima gau donu e hai goe gi hala, duudia gi daha. Ma e koia e humalia i doo huaidina dogomaalia dela ga hudu gi lodo di ahi. ^p

Di agoago o di maewae

(Matthew 19.9; Mark 10.11,12; Luke 16.18)

31 “Goodou gu longono di agoago boloo: Tangada ma ga hudu gi daha dono lodo, geia e hai gi wanga gi mee di beebaa hagadootonu o di haga maewae. ^q 32 Au e hagi adu gi goodou, tangada ma ga hudu gi daha dono lodo i nnadinga i daha mo di mouli be di manu o dono lodo, gei taane deelaa la gu ihala gu hai di ahina deelaa gi hai di hala o di hai be di manu maa di ahina deelaa la gu hai labelaa dono lodo. Gei tangada ma ga hai dono lodo gi di ahina ne hudu gi daha, mee gu hai labelaa di hala o di hai be di manu. ^r

Di agoago o di hagamodudahi

33 “Goodou gu longono labelaa di agoago dela gu hai ang gi digau namua, boloo: Goe gi hudee ohaa dau hagababa ang gi God, gei goe haga kila ina aga au mee ala ne hagamodu ang gi Dimaadua bolo e hai kooe. ^s 34 Au e hagi adu gi goodou bolo hudee hai hagamodu loo. Goodou hudee hai hagamodu gi di langi, idimaa, di langi la di lohongo king ni God. ^t 35 Hudee hai hagamodu gi henuailala, idimaa, di gowaa e hagamolooloo ai ono babaawae. Hudee hai hagamodu gi Jerusalem, idimaa, di waahale damana ni di King Aamua. ^u 36 Hudee hai hagamodu gi godou libogo, idimaa, goodou e deemee di hai di ngaahulu e dahi i godou libogo gi kene be gi luuli. 37 Goodou gi helekai hua boloo: Uaa, be deeai, idimaa, nia mee ala i tua mo nia mee aanei, la ne lloomoi i baahi tangada huaidu.

Di agoago tala di hui

(Luke 6.29,30)

38 “Goodou gu longono di agoago boloo: Di golomada le e hui gi di golomada, gei di niha le e hui gi di niha. ^v 39 Au e hagi adu gi goodou bolo hudee hai hui gi tangada dela ma ga hai dana huaidu adu gi goodou. Maa tangada ga paa doo gauwae gau donu, gei goe huluhia di baahi dela i golo. 40 Maa tangada ga lahi goe gi di gowaa hai gabunga belee daa doo gahu uluulu, gei goe wanga ina labelaa gi mee doo gahu mahaa. 41 Maa tangada ga hono goe gi kae dana budehede goloo i di maele e dahi, gei goe hana i muli o mee i nia maele e lua. 42 Maa tangada ga dangi adu gi di goe i dahi mee, gei goe wanga ina. Gei maa tangada ga madau dana mee bolo ga gowadu laa nomuli, gei goe dumaalia.

Aloho i doo hagadaumee

(Luke 6.27,28,32-36)

43 “Goodou gu longono di agoago boloo: Goe gi aloho i tangada dela i doo baahi, gei gi hagadugina i doo hagadaumee. ^w 44 Gei au e hagi adu gi goodou bolo goodou gi aaloho i godou hagadaumee, gei gi dalodalo i digau ala e hagahuaidu goodou, 45 gi hai goodou nia dama ni Tamana dela i di langi, dela e haga hobo dana laa gi hongo digau huaidu mo digau humalia, gei e haga doo dana ua gi hongo digau ala e haihai nia mee humalia mo digau ala e haihai nia mee huaidu. 46 Maa goodou e aaloho hua i digau ala e aaloho i goodou, malaa, God e hagahumalia goodou eiaha? Digau hagabudu dagitedi le e hai labelaa beenei! 47 Maa goodou ga manawa humalia hua gi godou duaahina, di hai geegee behee ang gi digau ala i golo, idimaa, digau tuadimee le e hai labelaa beenei! 48 Malaa, godou mouli la heia gi odi anga, gi hai be di godou Damana di langi dela e odi anga. ^x

Matthew 5

Di agoago i hongo di gonduu

Nia maluagina e donu